یکی از سوالاتی که باید به آن پاسخ داده شود، پاسخ به پرسش هدف از عدالت است. زیرا عدالت خودش هدف نیست، بلکه هدف میانه و راهبردی برای تحقق هدفی والاتر و اصلی است. به تعبیری هدف از وضع قوانین و مقررات و اجرای آن‌ها برقرار عدالت است. اما هدف عدالت چیست؟
آیا هدف از عدالت حفظ حقوق و امنیت شهروندان است؟ یا هدف برقراری نظم عمومی در جامعه است؟ آیا برقراری و تضمین و تثبیت امنیت حقوقی، قضایی، جانی، مالی، روانی و اخلاقی مردم در مقابل نهادهای حکومتی، و در قبال مفسدان و ستم‌گران و مجرمان است؟
آیا هدف عدالت رستگاری و رواج روح تعاون، رحمت، گذشت و امثال آن است؟ یا هدف آن مقابله با انسان‌های شرور و مفسد و ستم‌گر است که از موقعیت‌های به نفع خود سوءاستفاده می‌کنند؟ یا هدف برقرار نظم در جامعه و آرایش و آرامش و امنیت در جامعه است؟
به تعبیر دیگر آیا فقط اهداف دنیویی برای آن مترتب است؟ یا اهداف اخروی و والاتر از اهداف دنیایی هم بر آن متصور است؟ در نظام حقوقی غربی که امروزه‌روز در جهان معاصر جاری است فقط اهداف دنیویی مورد توجه است، زیرا هیچ نسبتی بین حقوق و دین و شریعت و حتی اخلاق نیست.
اما هدف در نظام فقهی فقط به دنیا و جامعه و زیست دنیویی متوجه نیست، بلکه فقه نیز از همان منبعی تغذیه می‌شود که ایمان تغذیه شده است و آن کتاب و سنت و بهره‌گیری از عقل است. ازاین‌رو فقه جزیی از اسلام و ایمان دینی است و اهداف دنیویی را در کنار و در پوشش اهداف اخروی می‌بیند.
بنابراین هیچ‌گاه عدالت به مثابۀ ارزشی نسبی مورد نظر اسلام نیست. بلکه عدالت چون حق، در عین حالی که در جامعۀ بشری وجود اعتباری دارد، دارای حقیقتی نفس الامری است که ملاک و معیار تشخیص عدالت و اهداف آن را معنی می‌بخشد.
بنابراین عدالت را به مثابۀ یک امر انسانی، در سایۀ عدالت حقیقی معنی دارد و اهداف آن هم در همان راستا تفسیر است. آری نتایج و ثمرات عدالت فقط در دنیا تأمین نمی‌شود، بلکه دنیای آباد نشان از آخرت آباد دارد.
